การตอบสนองของพืช (อังกฤษ: plant perception หรือ plant response) คือ การตอบสนองของพืชต่อสิ่งเร้าภายนอกและสิ่งเร้าภายใน เป็นกลไกที่เกิดขึ้นจากการทำงานของฮอร์โมนพืชหรือกลไกต่าง ๆ ของเซลล์ทำให้พืชเกิดการเคลื่อนไหว
การตอบสนองของพืชต่อสิ่งแวดล้อมภายใน ซึ่งเป็นสารควบคุมการเจริญเติบโตที่พืชสร้างขึ้นเองนอกจากนี้พืชสามารถตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงของปัจจัยสิ่งแวดล้อมภายนอกต่างๆได้ สิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป และกระตุ้นให้พืชตอบสนองนี้ เรียกปัจจัยนี้ว่าสิ่งเร้า (stimulus) โดยทั่วไปปัจจัยกระตุ้นจะชักนำให้กระบวนการในพืชดำเนินไป แม้ว่าปัจจัยกระตุ้นนั้นอาจไม่อยู่ในสภาพเริ่มต้นหรือหมดไปแล้ว เช่น ปลายยอดจะเจริญโค้งเข้าหาแสงแม้ว่าแสงที่กระตุ้นในช่วงแรกนั้นจะไม่มีแล้ว
พืชมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมได้เช่นเดียวกันกับสิ่งมีชีวิตกลุ่มอื่น ซึ่งเป็นลักษณะสำคัญประการหนึ่งของสิ่งมีชีวิต เมื่อสิ่งแวดล้อมทั้งภายนอกและปัจจัยภายในต้นพืชมีการเปลี่ยนแปลงพืชจะมีการตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงของปัจจัยภายนอกและปัจจัยภายในได้ในหลายรูปแบบ
ในสัตว์นั้นมีกลไกทางพฤติกรรมที่แสดงออกมาได้อย่างชัดเจนในการตอบสนองต่อสิ่งเร้าที่ได้รับ และมีระบบประสาทที่ควบคุมการตอบสนองและแสดงพฤติกรรมต่างๆ ที่เกิดจากสิ่งเร้าภายในและภายนอกร่างกาย แต่ในพืชซึ่งไม่มีรูปแบบของพฤติกรรมและไม่มีระบบประสาทเหมือนสัตว์ ดังนั้นการแสดงออกของพืชที่เป็นการตอบสนองต่อสิ่งเร้าต่างๆ ที่ได้รับ จึงอยู่ในรูปของการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยา การเปลี่ยนแปลงของเซลล์ เนื้อเยื่อ หรือโครงสร้างต่างๆซึ่งพืชจะแสดงออกมาให้เห็นได้ในลักษณะของการเคลื่อนไหวหรือการเจริญเติบโตชองพืช
พืชมีกลไกภายในที่ใช้สารเคมีหรือสารบางอบ่างในการรับและส่งสัญญาณ เพื่อตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อมที่พืชได้รับ สารเหล่านั้นที่สำคัญมีหลายชนิด เช่น ฮอร์โมนพืช และสารสี เช่น คลอโรฟิลล์ เป็นต้น
การตอบสนองของพืชต่อการเปลี่ยนแปลงของปัจจัยภายนอกจะมีการะบวนการเช่นเดียวกับกระบวนการสื่อสารระหว่างเซลล์ที่นักเรียนทราบมาแล้วดังนี้
การรับสัญญาณ (reception)คือ การที่พืชหรือส่วนของพืชรับสัญญาณการเปลี่ยนแปลงของปัจจัยในและปัจจัยภายนอกที่มากระตุ้น เช่น กลไกการรับแสงในกระบวนการตอบสนองต่อทิศทางของแสง เป็นต้น
การส่งสัญญาณ (transduction) คือ กลไกที่พืชส่งสัญญาณที่ได้รับไปให้เซลล์ในส่วนของพืชที่ตอบสนองต่อปัจจัยกระตุ้นนั้น ลักษณะของสัญญาณที่ส่งไป ส่วนใหญ่อยู่ในรูปของสารเคมีต่างๆ เช่น ฮอร์โมนพืช เป็นต้น
การตอบสนอง(response)คือ การเปลี่ยนแปลงส่งนต่างๆ ของพืชที่ทำให้เกิดการตอบสนองต่อปัจจัยกระตุ้น
หนังสือ : รายวิชาเพิ่มเติม ชีววิทยา เล่ม3 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4-6
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น